Oldingi maqolalarimizda homiladorlikning haftalik taqvimi, xomiladorlikning dastlabki belgilari hamda homilador ayollar uchun eng muhim maslahatlar haqida gaplashdik. Bugun esa, homiladorlik davrining xususiyatlari haqida gaplashamiz. Har bir ayol oyog’i og’irligini bilib, o’zi va tug’adigan chaqaloqning salomatligi uchun to’liq javobgardir. Beqaror kayfiyat, ovqatning ta’mini o’zgartirish odatiy holdir. Unutuvchanlik ham keng tarqalgan. Salbiy jihatlar ko’p bo’lsa-da, homiladorlik ayol uchun eng baxtli davrlardan biridir. Biroq, bu davrning mas’uliyati ham katta. Har bir ayol o’z tanasining xususiyatlariga qarab homiladorlikni o’ziga xos tarzda o’tkazadi. Shuning uchun, u bolani ko’tarayotganini bilgan paytdan boshlab, kelajakdagi ona homiladorlikning har bir bosqichining xususiyatlarini bilishi va shunga mos ravishda zarur choralarni ko’rishi kerak.
Homiladorlikning birinchi trimestri
Homiladorlik uch trimestrga bo’linadi. Trimestr “uchdan bir” degan ma’noni anglatadi. Shunga ko’ra, o’n ikkinchi hafta yoki birinchi uch oy (birinchi trimestr) homiladorlikning eng muhim davri hisoblanadi. Shifokorlar sakkizinchi haftagacha chaqaloqni “embrion” deb atashadi.
- To’qqizinchi hafta. Homilaning orqa tomoni to’g’rilanadi va quyruq quriy boshlaydi. Shunday qilib, bolaning miyasi intensiv rivojlanadi.
- O’n hafta. Bolaning sut tishlari shakllana boshlaydi. Bu vaqtda homila tashqi himoya suyuq membranasi bilan o’ralgan bo’lib, u o’zini zarba va silkinishdan himoya qiladi.
- O’n birinchi hafta. Bolaning jinsiy xususiyatlari ma’lum bo’ladi. O’shandan beri zamonaviy asbob-uskunalar yordamida chaqaloqning jinsini aniqlash mumkin. Bundan tashqari, homilaning ko’z rangi aniqlanadi.
- O’n ikkinchi hafta. Kelajakdagi chaqaloqning deyarli barcha tana tizimlari shakllanadi. Shundan so’ng ular o’sadi va rivojlanadi.
Homiladorlikning ikkinchi trimestri
Ayolning qorni chiqib turgani, oyoqlari og‘irligi ko‘rinib turibdi. Siz bolaning jinsini bilib olishingiz mumkin. Toksikoz bostiriladi.
- O’n sakkizinchi hafta. Bolaning o’rta qulog’ining tuzilishi pishganida, bola sizni eshitishni boshlaydi. Shuning uchun, bola bilan gaplashib, unga qo’shiq aytishni boshlash yaxshidir.
- O’n to’qqizinchi hafta. Bola o’sadi va oyoq-qo’llari sezilarli darajada mutanosib bo’la boshlaydi.
- Yigirma ikkinchi hafta. Chaqaloq qo’llarini, oyoqlarini, yuzini silaydi, barmog’ini so’radi va oyoqlari bilan bachadon devoriga itarib yuboradi.
- Yigirma to’rtinchi hafta. Chaqaloq o’sadi va go’sht oladi. Bu vaqtda u bachadonning butun hududini tanasi bilan egallaydi va harakat qilish avvalgidan ko’ra qiyinlashadi. Va ikkinchi trimestrning oxiriga kelib, bola ko’zlarini ochishi mumkin.
Homiladorlikning uchinchi trimestri
Uchinchi trimestr yigirma ettinchi haftadan boshlanadi. Bu vaqtda homilaning rivojlanishi hali tugallanmagan bo’lsa-da, ming gramm og’irlikdagi chaqaloqning barcha asosiy organlari ishlaydi. U onasining yurak urishini, ichak harakatini va kindik orqali o’tadigan qon tovushini taniydi va biladi. Shuning uchun ona tug’ilgandan keyin uni ko’kragiga bosganda chaqaloq tinchlanadi. Buning sababi shundaki, bola darhol tanish onaning yurak urishini taniydi.
Qirqinchi haftada tug’ilish muddati yaqinlashganda homilaning harakati sekinlashadi. Va bolaning ichaklari birinchi najas (katta najas) bilan to’la.
Abort va erta tug’ilish
Homiladorlikning 22-37-haftasigacha va uning vazni 500 dan 2500 grammgacha, bo’yi 24 dan 45 sm gacha bo’lgan bolaning tug’ilishi onaning erta tug’ilishi deb ataladi.
Erta tug’ilishning belgilari:
- qorin va bel og’rig’i
- vagina va to’g’ri ichakdagi bosim
- tez-tez siyish
- genital traktdan pushti qonning paydo bo’lishi.
Agar homilador ayolda bu alomatlar bo’lsa, darhol shifokorga murojaat qilish kerak.
Homiladorlik holatini qanday aniqlash mumkin?
Ginekolog test natijalarini tasdiqlaganidan so’ng, ayol muntazam ravishda shifokorga tashrif buyurishi kerak. Har trimestrda turli tahlillarga qo’shimcha ravishda, shifokor qorin bo’shlig’ini o’lchaydi va homilador ayolning vaznini o’lchaydi. Qizig’i shundaki, birinchi trimestrda ayol asosan toksikozdan vazn yo’qotadi. Va vazn ortishi faqat ikkinchi trimestrda boshlanadi. Qorin bo’shlig’ining o’sishi ham to’rtinchi oydan keyin ko’rila boshlaydi.
Birinchi biokimyoviy skrining homiladorlikning 10-13 xaftaligi orasida amalga oshiriladi. Ikkinchisi 16-20 haftalar orasida sodir bo’ladi.
Bundan tashqari, Sog’liqni saqlash vazirligining talablariga muvofiq, oyoqlari og’ir ayollar uch marta ultratovush tekshiruvidan o’tishlari kerak:
- birinchi trimestrda, ya’ni homiladorlikning 10-12 xaftasida;
- 19-20 hafta oralig’ida;
- 32-34 hafta oralig’ida.
Ulardan eng muhimi ikkinchi trimestrda ultratovush tekshiruvidir. Bu erda ichki organlarning holati, organlarning shakllanishi va rivojlanishi 22 parametr bo’yicha tekshiriladi . Agar nafaqat ultratovush tekshiruvi, balki boshqa mutaxassislar ham bolaning rivojlanishida jiddiy nuqson borligini tasdiqlasa, bu masala tibbiy maslahat komissiyasi tomonidan ko’rib chiqiladi. Shundan so’ng, u tug’ilmagan bolaning ahvoli haqida ota-onalarga xabar beradi va vaziyatni batafsil tushuntiradi. Shuni ta’kidlash kerakki, homiladorlik davrida barcha tekshiruvlar va tekshiruvlar bepul.
Homiladorlik bilan bog’liq marosimlar
Bola tug’ilganini bilgan kundan boshlab, homilador ayol bajarishi kerak bo’lgan marosimlar ham ko’payadi. Masalan, “Yerda yotgan tayoqni otmang”, “Tunda ro‘molsiz ko‘chaga chiqmang”, “Tuya go‘shti, quyon go‘shti yemang”, “Soch, tirnoqqa bo‘yamang” kabi taqiqlar mavjud . , yoki soch kesish”.
Homilador ayol juda ko’p vitaminlarga muhtoj. Shuning uchun ham ichi sharanli ayolning tirnoqlari singan va bukilgan, qo‘llari esa xira ko‘rinadi. O’zini sevadigan har bir ayol tashqi ko’rinishiga ko’proq e’tibor berishi kerak.
Soch va tirnoq bo’yoqlari tarkibidagi kimyoviy moddalar onaga ham, bolaga ham zararli. Shuning uchun homiladorlik paytida sochlarga tegmaslik yaxshiroqdir.
Sochni ikki qatlam qilib kesishning tibbiyot nuqtai nazaridan zarari yo‘q, deyishadi. Bu ota-bobolarimiz qoldirgan taqiq. Homiladorlik paytida bolaning va onaning kuchi sochlarga to’planadi, deb ishonilgan.
